آکنه

تعریف

آکنه یک ضایعه پاپولار یا پوسچولار است که صورت قفسه سینه و پشت تنه را درگیر می کند.

شرح حال

آکنه در سنین نوجوانی شایع است ولی می تواند تا دوران بزرگسالی نیز باقی بماند.

افزایش تولید سبوم ، مسدود شدن منافذ سبابه و پروپیونی

 باکتریوم آکنس از عوامل ایجاد کننده آکنه هستند.

انواع مختلفی از آکنه وجود دارد :

آکنه استروئیدی (آکنه پوسچولر و دارای کومدون که 2 تا 5 هفته پس از مصرف استروئیدی روی قفسه سینه ظاهر می شود).

آکنه نوزادی (در بدو تولید بروز می کند)

آکنه شیرخواران (در دوران شیرخواری دیده می شود)

آکنه نکروتیک (آکنه خارش دار پوست سر)

آکنه اکسکوریه (خراشیده) (ضایعات آکنه توسط بیمار دستکاری شده اند و زخم ها و اسکار به جا مانده است).

یافته های پوستی

ضایعات آکنه به دو گروه التهابی و غیرالتهابی تقسیم می شوند.

ضایعات غیر التهابی شامل کومدون های دهانه باز (جوش سرسیاه) و کومدون های با سر بسته (سر سفید) هستند.

ضایعات التهابی به صورت پاپول ، پوسچول یا ندول (کیست) بروز می کنند.

آزمایشگاه و بیوپسی

در بیماران مؤنث هنگامی که در کنار آکنه ، علایم افزایش آندرژون (مو در صورت ، هیپر تروفی عضله ، نامنظم شدن خونریزی ماهانه) وجود داشته باشد باید بررسی آزمایشگاهی صورت گیرد.

آزمون های درخواستی باید شامل تستوسترون ، LH , FSH و دهیدرواپی آندروسترون سولفات باشد.

برای رد فولیکولیت عفونی می توان کشت باکتری و قارچ انجام داد.

تشخیص افتراقی

روزاسه (کومدون ندارد ولی حملات گرگرفتگی و برافروختگی و پرخونی صورت وجود دارد)

فولیکولیت باکتریایی (گرم منفی) و مخمری (معمولا صورت را درگیری نمی کند).کراتوز پیلاریس (اغلب در سطح اکستنسور (extensor) بخش فوقانی بازو دیده می شد).

سیر و پیش آگهی

بیماری در مردان شدیدتر است ؛ مردان در مراحل دیررس تر بیماری به پزشک مراجعه خواهند کرد.

آندروژن ها آکنه را بدتر می کنند. به ویژه در ورزشکاران استفاده از استروئیدهای آنابولیک باید بررسی شود.

استعداد تشکیل اسکار از فرد تا فردی دیگر متفاوت است .

ممکن است بی رنگ شدن قرمزی و پیگامانتاسیون محل آکنه تا ماه ها پس از بهبودی آکنه طول بکشد.

بسیاری از خانم ها در روزهای قبل از شروع خونریزی ماهانه تشدید بیماری را تجربه می کند.

درمان

درمان باید جنبه های جسمی و روانی بیماری را کنترل کند.

برای اغلب بیماران می توان در عرض 3 ویزیت اول برنامه درمانی را تدوین کرد.

باید به بیمار توضیح داد که شروع اثر درمان های موضعی حدود 2 ماه طول خواهد کشید و همکاری و حوصله او برای درمان ضروری است.

باید زمینه سرشتی در فرد از نظر تشکیل اسکار را در نظر گرفت ؛ بیمارانی که شواهد تشکیل اسکار دارند باید یک دوره درمان موضعی و آنتی بیوتیک خوراکی 2 ماه را استفاده نمایند.

اگر درمان اولیه باعث بهبودی نشود باید ایزوترتینوئین (آکوتان ، آمنستین ، سوترت) شروع شود. در بیمارانی که با علایم ندولوکیستیک مراجعه می کنند می توان به عنوان اولین درمان ایزوترتینوئین را تجویز کرد.

پوست چرب

شستشوی با آب گرم (بدون مالیدن و تحریک پوست) مفید است. البته شستشوی بیش از حد با اکثر درمان های تداخل دارد.

مصرف نرم حالت دهنده های مو و روغن ها ممنوع است.

بیمارانی که پوست بسیار چرب دارند از دوز کم ایزوترتینوئین سود می برند. متخصصین پوست رژیم های متنوعی از این دارو برای این مورد تجویز می کنند.

در صورت مصرف مواد آرایشی ، تنها انواع بدون روغن و شامل پایه محلول درآب مجاز هستند.

منافذ بسته غیر التهابی (کومدون های سرسفید و سرسیاه)

داروهایی که تاحدی پوست را خشک می کنند و لایه برداری خفیف انجام می دهند تجویز می شوند. می توان این ترکیبات را به تنهایی یا همراه ترتینوئین تجویز نمود.

منافذ پوستی ملتهب (پاپول و پوسچول)

اغلب بیماران ترکیبی از کومدون ، پاپول و پوسچول را همزمان دارند.

برای درمان کومدون ، پاپول و پوسچول می توان ترکیبات رتینوئید را شب هنگام و بنزوئیل پراکسید یا هردو در کنار سولفاستامید با یا بدون گوگرد استفاده کرد. یکی از مخلوط ها را صبح ها و ترکیب دیگر را شبها تجویز کنید.

دوز شروع آنتی بیوتیک خوراکی به این قرار است : تتراسیکلین 500 میلی گرم 2 بار در روز ، اریترومایسین یک گرم در 24 ساعت در دوزهای منقسم داکسی سیکلین 100 میلی گرم دو بار در روز مینوسیکلین 100 میلی گرم دو بار در روز.

شروع اثر آنتی بیوتیک خوراکی هفته ها زمان می برد و برای کسب بهترین نتیجه باید ماهها درمان را ادامه داد.

ندول ها و کیست های ملتهب (آکنه ندولوکیستیک)

ایزوترتینوئین (آکوتان ، آمفستین ، سوترت) بسیار مؤثر است.

می توان داخل کیست ها استروئید (تریامسینولون mg/cc 5/2) تزریق کرد. این درمان نیاز به توجه و دقت ویژه ای دارد چرا که خطر آتروفی پوستی وجود دارد.

در آکنه بسیار شدید ممکن است دوره کوتاه پردنیزون خوراکی در شروع درمان تجویز شود.

بیماران مؤنث از مصرف ضدبارداری های خوراکی (آلیس ، یاسمین ، ارتوتری سیکلن) سود می برند.

بانوانی که نمی توانند OCP مصرف کنند یا پس از یک دوره ایزوترتینوئین دچار عود شده اند می توانند اسپیرینولاکتون 50 میلی گرم دوبار در روز ، مصرف کنند.

تغییر پیگمانتاسیون و اسکار

برای درمان اسکار ، یک سال پس از خاموش  شدن آکنه ، بیمار را به جراح پوست ارجاع دهید. این فاصله زمانی به روندهای فیزیولوژیک ترمیم و تولید اسکار فرصت کافی برای رسیدن به وضع پایدار می دهد.

ماکول های قرمز به مرور زمان برطرف می شود و اسکار تلقی نمی شوند.

درمان اسکار آکنه به وسیله اکسیزیون جراحی ، لیزر ، لایه برداری (derm abrasion) پوست برداری شیمیایی (chemical peeling) تزریق مواد پرکننده (کلاژن یا چربی) صورت می گیرد.

چه زمانی ارجاع کنید ؟

بیمارانی که احتمال ابتلا به اختلال غدد درون ریز درآنها مطرح شده باید به متخصص پوست و غدد ارجاع داده شوند.

آکنه ای که به درمان مرسوم پاسخ ندهد یا همراه با تشکیل اسکار باسد را به متخصص پوست ارجاع دهید.

درماتیت دور دهانی:

تعریف

 بثورات پاپولر پوسته دار اطراف دهان ، بینی و چشم ها که بیشتر زنان را مبتلا می کند

شرح حال

بثورات در اطراف دهان شروع می شود ولی ممکن است اطراف بینی و چشم ها را نیز درگیر کنند.

درماتیت دور دهان معمولا بانوان را مبتلا می کند ولی در کودکان نیز دیده می شود.

مصرف مکرر مواد مرطوب کننده و ترکیبات فلوئورینه می تواند از علل ایجاد بیماری باشد.

یافته های پوستی

پاپول و پوسچول های نوک سوزنی بر روی زمینه قرمز رنگ و پوسته ریزی دهنده که محدود به چانهو چین های نازولابیال باقی می مانند.

تشخیص افتراقی

آکنه

درماتیت سبورئیک

درماتیت آتوپیک (اگزمایی)

زرد زخم

روزاسه (آکنه روزاسه)

تعریف :

بثورات پوستی شایع که با سرخی ، تلانژکتازی ، برافروختگی (جزء عروقی) و گرگفتی و پاپول و پوسچول (جزء التهابی) شناخته می شود.

شرح حال

بیمار معمولا بیش از 30 سال سن دارد .

روزاسه در کودکان گزارش شده است.

علت بیماری مشخص نیست.

یافته های پوستی

ضایعات روی پیشانی ، گونه ها ، بینی و اطراف چشم ها ظاهر می شوند.

اریتم یا تلانژکتازیو یا هردو دیده می شوند.

معمولا در هر لحظه کمتر از 10 پاپول و پوسچول دیده می شود.

موارد شدید بیماری می تواند با پوسچول های متعدد ، تلانژکتازی ، اریتم منتشر ، پوست چرب و ادم (بینی و گونه ها) همراه باشد.

یافته های غیر پوستی

علایم چشمی خفیف به صورت کنژنکتیویت همراه با درد ، اشک ریزش و احساس جسم خارجی خواهد بود.

یافته های چشمی بیماری ، تلانژکتازی پلک ، پرخونی ملحمه ، بلفاریت ، کراتوپاتی نقطه ای سطحی شالازیون ، ارتشاح و واسکولاریزاسیون قرنیه و نازک شدن قرنیه هستند.

آزمایشگاه و بیوپسی

تشخیص معمولا بالینی است و آزمایش نیاز نیست.

اگر ضایعات نمای تیپیک نداشتند ، برای رد فولیکولیت ، کشت باکتریایی انجام دهید.

تشخیص افتراقی

آکنه (روزاسه هرگز کومدون ندارد)

تینه آی پوسچولر

درماتیت دور دهان

فولیکولیت عفونی (استافیلوکوک یا گرم منفی ها)

لوپوس اریتماتو

درمان

بیمار باید از غذا و نوشیدنی داغ و پر ادویه ، شراب قرمز و نور آفتاب پرهیز کنند.