نقایص اولیه کمپلمان

نقایص اولیه کمپلمان  

مرضیه حیدرزاده

آلر‍ژیست وایمونولوژیست بالینی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان

  Jules Bordetاولین بار سیستم کمپلمان را کشف کرداو ترکیبات حساس به حرارتی را در پلاسما ی طبیعی یافت که قادر به اپسونیزه کردن و کشتن باکتریها بودند.

امروزه سیستم کمپلمان شامل بیش از 20 پروتئین میباشد که در بافتها وخون در گردش بوده و مکانیسم دفاع ذاتی بر علیه ارگانیسمهای پاتوژن را بر عهده دارند

اپیدمولوژی: شیوع 2% در بین نقایص اولیه سیستم ایمنی مربوط  به نقص کمپلمان میباشد.نقایص کمپلمان هموزیگوت ونقص C2 شایعترین نقص ایمنی میباشد .(....1/1-....5/1)

پاتوفیزیولوژی: سیستم کمپلمان شامل آنزیمهای پلاسما ,,پروتئین های تنظیم کننده و,,پروتئین های فعال شونده  ذر یک مسیر آبشاری بوده و نتیجه نهایی آن لیز سلولها میباشد.فعال شدن کمپلمان به سه روش انجام میشود:روش کلاسیک ,روش مانوز باید ینگ,روش آلترناتیو شکافته شدن C3 در هر مسیر باعث فعال شدن C5-C9میشود .ونهایت هر سه مسیر مسیر ترمینال نهایی میباشد.

مسیر کلاسیک : نقایص مادرزادی در اجزائ اولیه مسیر خصوصا C2,C4اغلب با بیماری مشابه لوپوس یا اختلالات دیگر اتو ایمیون  تظاهر میکند مانند :آرتریت ,نفریت,راش و عفونتهای مکرر پنو موکوکی کمپلکسهای ایمنی در گردش  اغلب با C1qتشکیل میشود در لوپوس ,آرتریت روماتوئید و تیپهای معینی از گلومورولو نفریت بالا میرود . سطح کمپلکسهای در گردش برای مانیتورینگ بیماریها سودمند میباشد.

مسیر مانوز باندینگ: در این مسیر مانوز باندینگ لکتین MBLبه میکروبها باند شده و باعث فعال شدن مسیر کمپلمان و نهایتا اوپسونیزاسیون میشود. MBLباعث فعال شدن سرین پروتئاز 1 و2 که باعث فعال شدن C3,C2,C4 و مسیر نهایی میشود.بیماران با سطوح غیر طبیعی MBL با عفونتهای مکرر مراجعه میکنند حتی اگر جهار بازوی سیستم ایمنی دست نخورده باشد.

مسیر آلترناتیو :این مسیر توسط پلی ساکارید و لیپو ساکارید فعال میشود.در این مسیر C3,C2,C1 بای پس میشود و فاکتور A,B که در این مسیر فعال میشوند باعث شکسته شدن C3 و فعال شدن آبشار کمپلمان میشود.C3b فاکتور اپسونیزه کننده قوی, در این مسیر تولید میشود.کاهش سطوح C3و فاکتورBدر دوره نوزادی,سندروم نفروتیک,نفریت مامبرانو پرولیفراتیو تیپ 2و در بیماران با عفونتهای باکتریال پلی ساکاریدی دیده میشود.

مسیر نهایی:نتیجه هر سه مسیر فعال شدن C3 ونهایتا C5-C9 میباشد.C3a,C5aبعنوان آنافیلاتوکسین عمل میکنند. C5aیک فاکتور بزرگ جذب کننده نوتروفیل ها و ماکروفاژهاست. C5-C9کمپلکس حمله ای غشایی به سطوح سلولهای هدف وصل میشود و باعث لیز سلولها میشود.

تظاهرات کلنیکی: همراه با عفونتهای مکرر وهمچنین عفونتهای منتشر شده راجعه میباشد.پنومونی استرپتوکوکی,مننژیت نیسریایی,گنوره نیسریایی و بیماریهای اتو ایمون (نفریت و لوپوس)

تشخیص: اندیکاسیون بررسی شامل بروز عفونتهای راجعه پیوژنیک,آنژیوادم راجعه وواسکولیت کرایو گلوبولنیمی میباشد.

بررسیهای آزمایشگاهی شامل فعالیت آنزیماتیک کمپلمان و تعیین غلظت هریک از اجزائ بر اساس نوع بیماری میباشد.اگر تظاهر بصورت آنژیو ادم,تست   C1INH لازم است

درمان: درمان بر اساس افراد مبتلا متفاوت است و راهنمای مشخصی وجود  ندارد.آنتی بیوتیک پروفیلاکسی,واکسنهای هموفیلوس آنفولانزاوپنوموکوک و مننگوکوک سودمند است  و گزارشاتی در مورد مواد جایگزین وجود دارد.