پدیکولوز (شپش)

شپش مختص جامعه یا طبقه اجتماعی خاصی نبوده و تمام افراد جامعه را مخصوصا در فصول سرد سال ممکن است درگیر کند. شیوع این بیماری در کودکان بسیار بیشتر است و در جنس مونث شایع‌تر از جنس مذکر است.

ابتلا به شپش سر در تمام جوامع دیده میشود و برای مثال در بچه های مدارس ابتدایی کانادا در هر زمان حدود ۲% ابتلا به شپش سر وجود دارد به عبارتی دیگر ابتلا به شپش سر ارتباطی با وضعیت اقتصادی نداشته در تمام طبقات اجتماع ممکن است رخ دهد و حتی در مومیایی های مصر باستان هم رشک های مرده دیده شده است

این حشره، به دنبال تماس‌های نزدیک بین فردی یا هنگامی که افراد خانواده در فصول سرد برای تامین گرما لباس‌های بیشتری می‌پوشند و به صورت دسته جمعی زندگی می‌کنند، از شخصی به شخص دیگر انتقال می‌یابد.

معرفی شپش:

شپش حشره کوچکی به رنگ سفید مایل به خاکستری است که دارای دهانی مخصوص مکیدن خون، دو شاخک و سه جفت پای کوتاه است.

شپش یک انگل خارجی بدن انسان محسوب می‌شود. می‌تواند سر، بدن و عانه را آلوده کند. تخم شپش «رشک» نام دارد و بیضی شکل و سفیدرنگ و به اندازه ته سنجاق است و به مو و درز لباس‌ها می‌چسبد.

شپش در مو و لباس زندگی می‌کند و فقط به خاطر تغذیه روی سطح بدن می‌آید و خودش را به پوست بدن می‌چسباند و پوست را سوراخ کرده و بزاق خود را در زیر پوست تزریق نموده و با مکیدن خون، مواد زائدی را نیز از خود دفع می‌کند. همین تلقیح مواد زائد و بزاق به زیر پوست منجر به ایجاد برآمدگی قرمز رنگ خارش‌داری می‌گردد.

از نظر شدت و شیوع آلودگی به انواع شپش، عواملی چون سن، جنس، نژاد، وضعیت اقتصادی و اجتماعی موثر شناخته شده‌اند. آلودگی در تمام گروه‌های سنی دیده می‌شود ولی شپش سر در کودکان (سنین مدارس ابتدایی) شیوع بیشتری دارد.

نکته اینجاست که اگر چه به طور معمول شپش در جوامع فقیر و متراکم شایع‌تر است، ولی در شرایط همه‌گیری کلیه طبقات اجتماعی و اقتصادی جامعه را فرا می‌گیرد و حتی در جوامع چندنژادی مشاهده شده که شپش سر در سفیدپوستان شایع‌تر از سیاه‌پوستان است.

شپش سر چیست؟
شپش سر عفونتی انگلی است که توسط انگلی به نام پدیکولوس هومانوس کاپیتیس (PEDICULUS HUMANUS CAPITIS) ایجاد می شود. شپش سر یک بیمارى انگلى است که در سراسر دنیا حتى در کشورهاى توسعه یافته نیز به وفور مشاهده مى شود. شیوع بیمارى به وضعیت اجتماعى و اقتصادى خاصى محدود نشده و در تمام سطوح جامعه یافت مى شود. على رغم شیوع بیمارى در جامعه آمار دقیقى از میزان آن درکشور وجود ندارد.دختران بیش از پسران مبتلا مى شوند و بچه ها در سنین مدرسه بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا هستند.

طول عمر این مزاحم‌هاى کوچک کمتر از ۳۰ روز است. اما هر شپش ماده‌ بین ۵۰ تا ۱۵۰ عدد تخم به جا می‌گذارد که هر کدام از این تخم‌ها در یک کپسول بسیار چسبناک قرار گرفته‌اند. این کپسول از فاصله تقریبا ۵ میلیمترى ریشه مو به مو می‌چسبد و به راحتى جدا نمی‌شود.

عامل بیمارى شپش سر چیست؟
عامل مولد بیمارى یکى از انواع شپش است که به طور اختصاصى موهاى سر را درگیر مى کند. شپش بالغ با حرکت روى سر روزانه ۴ تا ۶ تخم روى موها قرار مى دهدکه به وسیله یک اتصال محکم به موها متصل مى گردند که به نام رشک (Nit) نامیده مى شوند که به رنگ سفید و چسبیده به ساقه مو مشاهده مى شود.

شپش سر حشره ای بدون بال است که در سر انسان زندگی کرده ، از آن تغذیه می کند.

شپش سر تقریبا هر چهار ساعت از خون تغذیه می کند.

دارای شش پا است که طوری طراحی شده اند که قادر به چنگ زدن به مو باشد ولی توانایی پریدن ندارد. شکستن هر پا (با شانه زدن ) باعث مرگ شپش خواهد شد.

اندازه آن حدود یک تا دو میلی متر است ، به عبارتی دیگر ریز، اما قابل مشاهده است .

شپش ماده بالغ طی عمر حدودا یک ماهه خود ، روزانه ۴ تا ۶ تخم می گذارد. این تخم ها به مو در نزدیکی پوست سر که دما و رطوبت مناسب را داراست می چسبند و پس از ۷ روز ، شپش ها از تخم سر بیرون می آورند و طی ۳ بار پوسته ریزی به شپش بالغ تبدیل می شوند

اولین علائم بالینی در سر، موقعی اتفاق می افتد که شپش شروع به حرکت می کند که معمولاً از حاشیه دو طرف سر شروع می شود و بعد به طرف مرکز سر گسترش می یابد. در این هنگام بیمار احساس خارش در سر می کند. به تدریج خارش سر افزایش یافته و در سر خراشیدگی با ناخن پیش می آید. گاهی در موارد پیشرفته غدد لنفاوی اطراف سر در ناحیه گردن برجسته می شود.

شپش سر انگلی است که روی پوست سر و موی انسان زندگی می کند و از خون و لایه های سطحی پوست تغذیه می نماید. شپش سر با شپش بدن تفاوت دارد و فقط در ناحیه سر دیده می شود.شپش ۲ تا ۴ میلیمتر طول دارد و به ندرت در حین معاینه با چشم دیده می شود .

اغلب آنچه که در بیمار مبتلا مشخص است تخم شپش (Nit) می باشد که به شکل بیضی شفاف تا سفید رنگ و حدود ۵/۰ میلیمتر به ریشه مو بطور مایل و در یک سمت مو می چسبد و به راحتی کنده نمی شود.

این تخمها به راحتی با شوره و ذرات پوسته سر و همچنین پوسته های سیلندری دور مو که اغلب رسوب تافت و نرم کننده های مو می باشند اشتباه می شود. تخم شپش به یک سمت مو در نزدیکی ریشه مو بطور مایل می چسبد و جدا کردن آن از موی سر با دست غیر ممکن است

مراحل زندگی شپش روی سر
بعد از انتقال انگل شپش از انسان آلوده به انسان سالم، انگل بالغ یکی دو ماه زندگی می کند و انگل ماده در هر روز ۴-۶ تخم می گذارد که به ساقه موها می چسبند و شبیه ذرات سفید مانند شوره دیده می شوند. این تخمها به بالغ تبدیل شده و این سیر همچنان ادامه می یابد.

چگونه به شپش سر مبتلا می شویم؟

ابتلا به شپش سر در تمام جوامع دیده میشود و برای مثال در بچه های مدارس ابتدایی اروپای غربی  در هر زمان حدود ۲% ابتلا به شپش سر وجود دارد به عبارتی دیگر ابتلا به شپش سر ارتباطی با وضعیت اقتصادی نداشته در تمام طبقات اجتماع ممکن است رخ دهد و حتی در مومیایی های مصر باستان هم رشک های مرده دیده شده است .

ازدحام جمعیت باعث می شود که شپش بتواند از سری به سری دیگر برود و از آنجایی که تماس نزدیک در بچه ها امری شایع است ، شپش سر بیشتر در این گروه سنی اتفاق می افتد ، هر چند هر کس در هر شرایط آب و هوایی ممکن است مبتلا شود.

طول مو، جنس ، سن و رنک مو تاثیری در انتقال شپش نداشته ، شامپو کردن معمولی باعث از بین رفتن یا پیشگیری از آن نمی شود و شستشو با سرکه هم تاثیری ندارد.

تراشیدن موها اگر چه موثر است اما راه حل مناسبی به شمار نیامده کاملا غیرضروری است .

شپش سر به هر حال از سر فرد دیگری به شما یا خانواده شما منتقل شده و شکستن زنجیره انتقال تنها با درمان موثر و برررسی تمامی موارد تماس میسر می شود.

چگونه مطمئن شویم که رشک را یافته ایم ؟ 

آنچه مهم است آن است که رشک را از شوره سر و سایر حالات مشابه افتراق دهیم، شوره سر در واقع پوست مرده است که به راحتی از مو جدا می شود. گاهی اوقات بقایای اسپری های مو هم ممکن است با رشک اشتباه شوند، اما توجه به چند نکته ما در تشخیص رشک کمک می کند: رشک ها همیشه یک شکل و تخم مرغی شکل بوده ، به مو در نزدیکی پوست سر چسبیده اند  و عمدتا در گیجگاهها، بالای گوش ها و پشت گردن دیده میشوند و برای جدا کردن آن ها از مو استفاده از ناخن ها ضروری بوده ، به راحتی جدا نمی شوند.

به هر حال برای پیدا کردن تخم شپش می بایست با حوصله تمام از یک گیجگاه به طرف مقابل ، منطقه به منطقه مو را گشت و بهتر است این کار زیر نور مناسب انجام شده و البته استفاده از یک ذره بین هم می تواند کمک کننده باشد. ضمنا این دقت را هم باید معطوف داشت که نزدیکی زیاد سر به فرد مورد معاینه ، می تواند باعث منتقل شدن شپش به سر فرد معاینه کننده شود.

تشخیص چگونه داده مى شود؟
شک به بیمارى اولین قدم تشخیص شپش سر است. همانطوریکه پیشتر نیز ذکر شد موارد شپش سر در تمام افراد جامعه حتى در افراد با رعایت بهداشت فردى بالا نیز ممکن است دیده شود. خارش سر بخصوص خارش بدون علت در یک کودک در سنین مدرسه باید از این جهت مورد بررسى قرار گیرد. به احتمال کم ممکن است بتوان شپش را از سر جدا کرد و با احتمال بیشتر مى تواند رشک هاى چسبیده به موى سر را یافت. در افراد بخصوص کودکانى که ضایعات عفونى مثل زرد زخم یا ضایعات شبه اگزمایى در ناحیه سر و پشت گردن به کرات دیده مى شود احتمال وجود شپش را باید مدنظر داشت.

علائم ابتلا چیست؟
وقتى شپش روى سر راه مى رود یا از خون فرد تغذیه مى کند علائم اصلى بیمارى یعنى خارش ایجاد مى شود. معمولاً خارش در ناحیه پشت سر و اطراف گوش ها بوده و یا دراین نقاط از شدت بیشترى برخوردار است.
پس از چند روز تا چند هفته خارش تشدید مى گردد. مى تواند به همراه عفونت هاى سر، چسبیدن موهاى سر به همدیگر و بزرگ شدن غدد لنفاوى پشت گردن باشد. اغلب شپش روى سر به راحتى دیده نمى شود مگر در مواردى که تعدادى زیاد از شپش روى سر وجود داشته باشد.

عوامل سرایت
شپش سر از طریق انتقال مستقیم از انسان آلوده به انسان سالم ایجاد می شود، خصوصاً از طریق لوازم شخصی آلوده مثل شانه، کلاه، روسری، ملحفه و غیره به سرعت منتقل می شود.
این بیماری در سنین مدرسه (۱۸-۷ سالگی) بسیار شایع تر از سنین دیگراست و در هر دو جنس مذکر و مؤنث دیده می شود. هر چند در دختران به علت موهای بلند و پر حجم، بیشتر دیده می شود. این بیماری اگر به مدت طولانی ادامه یابد ، احتمال گسترش آن به قسمت های دیگر بدن وجود دارد.

انتقال چگونه صورت مى پذیرد؟
انتقال از یک فرد به فرد دیگر مى تواند از طریق تماس مستقیم یا استفاده از وسائل شخصى دیگران مثل شانه، کلاه، شال، حوله و روسرى صورت گیرد. انتقال در افراد خانواده به سرعت و سهولت رخ مى دهد. ابتلا قبلى به شپش ایمنى ایجاد نمى کند. بنابراین یک فرد ممکن است بیش از یکبار به بیمارى مبتلا گردد.

چگونه به وجود شپش سر مشکوک شویم ؟بزاق و ترشحات شپش سر محرک بوده و باعث خارش قابل توجه می شود اما تقریبا همه افراد با اطلاع یافتن از وجود شپش سر در نزدیکان خود، ناگهان دچار خارش سر میشوند! بنابراین طبیعی است که صرفا وجود خارش کافی نبوده ، لازمست که معاینه و بررسی دقیق تری انجام شود خیلی از اوقات هم، مدرسه یا همسایگان ممکن است شما را از وجود شپش در دانش آموزان مطلع کنند و لازمست که شما خانواده خود را از این نظر بررسی نمایید.

شپش سر اغلب با چسبیدن به قاعده مو خود را از چشمان شما مخفی می کند، ضمن آنکه از نور و گرما هم گریزان بوده ، غالبا دور از تاج سر قرار می گیرد لذا بیشتر مشاهده رشک های چسبیده به سر است که شک به بیماری را بر می انگیزد.

گال(جرب)

این بیماری در اثر هجوم نوعی انگل خارش آور به بدن، ایجاد می شود. این انگل ها Sarcoptes scabiei نامیده میشوند، بسیار ریز بوده و دارای 8 پا میباشند (در مقایسه با حشرات که 6 پا هستند). اندازه آنها بسیار کوچک بوده و تنها به 3/1 میلیمتر میرسند. آنها در زیر پوست پنهان می شوند و سبب ایجاد خارش شدید در پوست شده که این خارش ها در شب به مراتب شدید تر می شوند. انگل هایی که منجر به بروز بیماری خارش می شوند، آنقدر کوچک هستند که با چشم های غیر مسلح قابل رویت نبوده و برای دیدن آنها حتماً باید از ذره بین یا میکروسکوپ استفاده کرد.

ابتلا به بیماری چگونه صورت می پذیرد؟

انگل های ناقل این بیماری سخت گیر و مشکل پسند هستند. آنها حداکثر برای 24 تا 36 ساعت می توانند در بدن میزبان زنده باقی بمانند. انتقال آنها تنها با برخورد مستقیم بدن به بدن از بیمار به فرد سالم امکانپذیر خواهد شد. به ندرت اتفاق می افتد که بر اثر دست دادن، آویختن لباس ها در کنار لباس های فردی که مبتلا به بیماری است، و استفاده از ملافه و پتویی که شب قبل توسط ناقل استفاده شده، به این بیماری دچار شد. برای انتقال بیماری حتماً برخورد فیزیکی باید صورت بگیرد، به همین دلیل هم هست که این مریضی در جوانانی که زندگی جنسی فعال تری دارند، بیشتر شایع می باشد. همچنین انواع دیگر برخورد فیزیکی مانند زمانی که مادر کودکش را در آغوش می گیرد، نیز می تواند دلیل انتقال بیماری به شمار رود. در طول مدت زمان مکرر، دوستان نزدیک و افراد خانواده نیز می توانند از طریق در آغوش گرفتن یکدیگر به این بیماری مبتلا شوند.

علائم و نشانه های بیماری چیست؟

این بیماری سبب بروز فرو رفتگی و برآمدگی های کوچکی در آرنج، مچ، بین انگشتان، کشاله ران، و زانو می شود. در آقایون معمولاً زائده هایی شبیه به جوش و یا کورک بر روی آلت تناسلی پدید می آید. باید توجه داشت که در تمام برآمدگی ها حشره وجود ندارد. در افراد بالغ حتی اگر هزاران فرو رفتگی و برجستگی بر روی پوست ایجاد شده باشد، چیزی بیش از 10 تا 15 حشره در بدن آنها وجود نخواهد داشت.

در کتاب های پزشکی از واژه نقب “burrow” سخن به میان آمده. این ها همان برآمدگی های 2 تا 3 میلیمتری هستند که ما بین انگشتان بوجود آمده و تقریباً غیر قابل رویت می باشند. البته این برآمدگی ها معمولاً با خراشیدگی های خطی که بزرگ و قابل مشاده هستند و به دلیل خارش های فراوان بر روی پوست بدن انسان ایجاد می شوند، اشتباه گرفته می شوند. باید توجه داشت که اساساً خارش سبب تخریب این گونه نقب ها می شود.

چه احساسی به بیمار دست می دهد؟

خارش یکی از مشخصه های بارز بیماری است. خارشی که انگل ها ایجاد می کنند، بیرحمانه و شدید است. در یک هفته اول خارش ملایم است، اما به مرور زمان شدت پیدا می کند و در طی یک تا دو ماه به جایی می رسد که خوابیدن تقریباً غیر ممکن می شود.

ماهیت “شبانه” خارش ها می تواند پرستار و پزشک را گمراه کند، چراکه کلیه بیماری هایی که علائمی از خارش در آنها وجود دارد، در شب شدت پیدا می کنند. دلیلش هم این است که در شب هنگام کمتر مسئله ای وجود دارد که ذهن فرد را نسبت به خارش منحرف سازد.

یکی از مشخصه های خارش در این نوع بیماری ماهیت بیرحمانه آن است. پس از چند هفته خارش شما را به هیچ وجه رها نمی کند. سایر بیماری هایی که با خارش همراه هستند، پس از یک مرحله خارش – که شامل ایجاد اگزما و کهیر نیز می شود- علائم بیماری به شدت کاهش پیدا می کند. تحت این نوع بیماری ها، ممکن است برای مدت زمان بسیار کوتاهی در خواب شبانه فرد اختلال ایجاد شود اما به آن حد نمی رسد که بیمار نتواند در شب استراحت کند و یا به دلیل خارش های مکرر از خواب بیدار شود

آیا امکان دارد که تشخیص بیماری نادرست باشد؟

معمولاً چنین اتفاقی می افتد؛ چرا که در مراحل اولیه برآمدگی ها شبیه به جوش های کوچک یا نیش پشه هستند، اما پس از گذشت چند هفته، زمانیکه بیماری به اوج خود می رسد، علائم نمود بیشتری پیدا کرده و کاملاً قابل تشخیص خواهد بود.  

تحت چه شرایط خاصی امکان انتقال بیماری افزایش می یابد؟

افراد سالخورده و ضعیف که در خانه سالمندان و یا سازمان های مشابه دیگر نگهداری می شوند، ممکن است دچار بیماری شده و علائم خاصی را نیز از خود بروز ندهند. در این شرایط بیماری به صورت اپیدمی درآمده و فراگیر می شود. مبارزه با نمونه های اینچنین بسیار دشواربوده اما خوشبختانه تعداد آنها بسیار کم می باشد

اگر چه بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی به شپش داشته است، اما همچنان این انگل گستردگی جهانی دارد، به طوری‌که در دهه گذشته در ایالات متحده آمریکا هر سال ۶ میلیون مورد ابتلا به شپش گزارش می‌شود.

هرپس زوستر(زونا یا شینگلز)

ž            تعریف

ž            در این تعریف یک عفونت ویروسی پوست است که یک درماتوم و یا چند درماتوم مجاور را درگیر می کند.

ž            این بیماری حاصل فعال شدن مجدد ویروس آبله مرغان است که در عفونت آبله مرغان قدیمی در اعصاب پوست نهفته شده است.

ž            نام دیگر این بیماری، شینگلز است - Shingles

ž            شرح حال

ž            این اتفاق در 20-10% افراد در زمانی از عمرشان رخ خواهد داد.

ž            این بیماری در هر سنی دیده می شود و شیوع آن با افزایش سن بیشتر می شود.

ž            ابتلا به زونا رابطه ای با ابتلا به بدخیمی کشف نشده ندارد.

ž            زونا می تواند اولین علامت نقص ایمنی اکتسابی در افراد در معرض خطر باشد.

ž            افزایش سن، داروهای سرکوبگر ایمنی، خستگی، استرس هیجانی، رادیوتراپی و لنفوم به عنوان عامل فعال کننده ی ویروسی شناخته شده اند.

ž            احتمال بروز دردهای سگمانی در افراد مسن بیشتر است و این دردها تا ماه ها پس از بهبودی زونا باقی می مانند.

ž            افراد مبتلا به لنفوم هوچکین به طرز فزاینده ای در خطر ابتلا به زوستر هستند.

ž            درد زونا می تواند التهاب پلورا، انفارکتوس میوکارد، بیماری های شکمی یا سردرد میگرنی را تقلید کند و تا بروز ضایعات پوستی ویژه، یک مشکل تشخیصی حل نشده باقی بماند.

ž            ممکن است چندین روز قبل از ظهور بثورات، علایم سیستمیک از قبیل سردرد، فوتوفوبی و بی حالی وجود داشته باشد. تب شایع نیست. لنف آدنوپاتی محیطی دیده می شود.

ž            حمله ی هرپسی زوستر(زونا) به معنی اختلال در ایمنی مادام العمر نیست و حتی عود 2 یا 3 باره ی زونا در طول عمر یک انسان پدیده ی عجیبی نیست.

ž            یافته های پوستی

ž            دردناک ترین و هیپرستزی موضعی در درماتومی که بعداً در آن بثورات به وجود می آیند علامت راهنمایی کننده ی مناسبی است.

ž            گاه 4 تا 5 روز پیش از بثورات، در درماتوم درگیر خارش و سوزش و درد وجود دارد.

ž            هرچند معمولاً بیماری محمود به یک درماتوم است، بثورات می تواند یک یا چند درماتوم مجاور هم را درگیر کنند. درگیری چند درماتومی غیرمجاور بیشتر در افراد دارای نقص ایمنی دیده می شود.

ž            گاهی چند وزیکل از خط وسط عبور می کنند.

ž            حدود 50% بیماران مبتلا به زونای بدون عارضه، ویرمی دارند و حدود 30-20 وزیکل روی پوست درماتوم مربوطه ظاهر می شود

ž            در دو سوم موارد قفسه ی سینه درگیر می شود.

ž            بثورات به شکل پلاک های قرمز متورم با اندازه های مختلف بروز می کنند و می توانند بخشی با تمام پوست درماتوم مبتلا را درگیرکنند.

ž            دسته جات وزیکلی روی زمینه ی اریتماتو ظاهر می شوند و در 3 تا 4 روز کدر و چرکی می شوند.

ž            برخلاف هرپس سیمپلکس که وزیکل های یک اندازه دارد، در زونا اندازه ی وزیکل ها بسیار متفاوت است.

ž            وزیکل ها یا ناف دار می شوند و یا قبل از دلمه بستن پاره می شوند و در عرض 2 تا 3 هفته پوسته ریزی می کنند.

ž            سیر بیماری در افراد ناتوان و مسن طولانی خواهد بود؛ در غیر این موارد بثورات شدید و فراوان هستند، گاهی تاول های هموراژیک، نکروز پوستی، عفونت ثانویه باکتریایی یا اسکارهای وسیع پیدا می کنند.

ž            عوارض هرپس زوستر در افراد دارای سیستم ایمنی سالم شامل فلج اعصاب محیطی، انسفالیت، میلیت عرضی و سندرم فلج نیمه سمت مقابل است. بیماری منتشر می تواند کشنده باشد.

ž            نکروز حاد شبکیه که به صورت تغییرات بینایی در عرض چند هفته یا ماه پس از زونا بروز می کند، بیشتر در افراد آلوده به HIV دیده می شود.

ž            زونای چشمی

ž            درگیری هر شاخه ای از عصب افتالمیک، زونای افتالمیک نامیده می شود.

ž            در زونای چشمی بثورات از حد چشم تا ناحیه ورتکس جمجمه پراکنده شده اند ولی از خط وسط رد نمی شود.

ž            بروز وزیکل در سطح طرفی یا نوک بینی(علامت هوچینسون) با بروز شدیدترین عوارض چشمی رابطه دارد.

ž            نیمی از بیمارانی که درمان ضد ویروسی دریافت نکنند عوارض شدید چشمی مانند اپی اسکلریت، کراتوپاتی، ایریت پیدا می کنند. تجویز داروهای ضدویروسی خوراکی عوارض چشمی را کاهش می دهد.

بیماران مبتلا به زونای چشمی باید توسط چشم پزشک ویزیت شوند

ž            نورالژی متعاقب عفونت هرپس

ž            درد عارضه ی اصلی زونا است و نورالژی متعاقب عفونت هرپسی دردی است که بیش از 30 روز از زمان بروز راش ها ادامه پیدا کند.

ž            شدت و میزان بروز درد با افزایش سن بیشتر می شود.

ž            درد درماتومی ممکن است ماه ها تا سال ها پس از بهبودی ادامه داشته باشد.

ž            درد معمولاً شدید، مقاوم به درمان و خسته کننده است. بیمار نواحی هیپرستتیک بدنش را حتی در برابر کوچکترین لمس و فشار محافظت می کند چرا که می تواند موج جدیدی از درد ایجاد کند.

ž            اغلب بیماران زیر 30 سال درد نخواهند داشت. احتمال بروز درد طولانی تر از یک ماه در 40 سالگی 33% است و در 70 سالگی به 74% می رسد.

ž            شدت ربطی به وسعت یا تعداد ضایعات و شدت التهاب و وسعت فیبروز در اعصاب محیطی درگیر ندارد.

ž            آزمایشگاه

ž            کشت اختصاصی است ولی این ویروس بسیار متغیر است و به راحتی جدا نمی شود.

ž            برای تشخیص گذشته نگر(retrospective diagnosis) می توان از آزمون فیکساسیون کمپلمان استفاده کرد.

ž            ایمونوفلورسانس مستقیم مواد سلولی را برداشته شده از زخم ها نیز قابل استفاده است.

ž            اسمیر تزانک تراشه های کف وزیکل به وسیله سواب پنبه ای از نظر وجود سلول غول پیکر چند هسته ای بررسی می شود.

ž            درمان

ž            ساکت کردن التهاب، درد و عفونت

ž            درمان موضعی را امتحان کنید. پانسمان مرطوب و خنک با آب معمولی قابل استفاده است. این پانسمان می تواند هر بار 20 دقیقه و به دفعات متعدد استفاده شود؛ این روش وزیکل ها را نرم کرده، سرم و دلمه را بر می دارد و مانع رشد باکتری ها می شود.

ž            مصرف استروئید خوراکی باعث کنترل بهتر و سریع تر درد و بثورات پوستی می شود ولی اثری بر دردهای متعاقب عفونت هرپسی ندارد. عوارض در بیمارانی که استروئید مصرف می کنند بیشتر است.

ž            بلوک سمپاتیک(گانگلیون ستاره ای یا اپی دورال) به وسیله ی بوپیواکائین 25/0% می تواند ضمن کنترل درد حاد زونا، از درد متعاقب هرپس جلوگیری کرده، یا آن را کاهش دهد.

ž            کنترل مرحله ی حاد عفونت

ž            درمان خوراکی ضدویروسی، درد حاد، التهاب، شکل گرفتن وزیکل ها و پخش شدن ویروس از بیمار را کاهش می دهد.

ž            می توان شدت و مدت درد پس از هرپس را با کمک درمان فاز حاد به وسیله آسیکلوویر یا فامسیکلوویر کاهش داد.

ž            زمانی درمان بیشترین اثر را دارد که در 48 ساعت اول بروز عفونت شروع شود.

ž            حتی در افرادی که بیش از 48 ساعت از بروز علایم در آنها می گذرد ولی هنوز ضایعات به طور کامل دلمه بسته اند شروع درمان ضدویروسی اقدامی منطقی است.

ž            نورالژی متعاقب هرپس

ž            پیشگیری

ž            شاید فامسیکلویر و وال آسیکلوویر بتواند مدت درد متعاقب هرپس را کاهش دهند.

ž            تأثیر مصرف استروئید خوراکی در پیشگیری از این پدیده ثابت نشده است.

ž            برخی متخصصان توصیه می کنند آمی تریپتیلین با دوز کم(mg25-10) آغازین و افزایش تدریجی در عرض 3-2 هفته به دوز mg75-50 در افراد بالاتر از 60 سال در بدو تشخیص زونا تجویز شود. این روش با کاهش 50% بروز نورالژی متعاقب هرپس همراه بوده است.

ž            درمان

ž            درمان قطعی و صددرصدی برای نورالژی متعاقب هرپس وجود ندارد. در صورت لزوم با متخصص کنترل درد مشورت کنید.

ž            ضد دردهای خوراکی(استامینوفن، اکسی کدون) خط اول درمان هستند.

ž            برچسب های لیدوکائین اولین داروی پذیرفته شده به عنوان خط اول درمان توسط اداره ی غذا و داروی ایالات متحده هستند

ž            نکات ارزشمند

ž            احتمال بروز زونا در ناحیه ی ساکرال وجود دارد. در زونای ریشه های S_2,3,4 احتمال بروز مثانه ی نوروژنیک با احتباس ادراری یا مشکل در شروع جریان ادرار وجود دارد. علت این علامت درگیری اعصاب اتونوم به دلیل گستردگی آلودگی ویروسی از اعصاب مجاور است.

ž            زونای گانگلیون زانویی(ژنیکولیت) سندرم رمزی- هانت نامیده می شود و درگیری بخش حرکتی و حسی عصب هفتم مغزی پدید می آید. احتمال از بین رفتن یک طرفه ی چشایی در قدامی زبان، وجود وزیکل روی پرده ی صماخ و مجرای گوش خارجی و لاله ی گوش وجود دارد.