بیماری های مری

Dysphagia (اختلال بلع):

اختلال در بلع حتماً به معنی وجود درد در بلع نیست . درد در هنگام بلع را ادینوفاژی می گویند. دیسفاژی به این معنی است که غذا و مایعات در مسیرشان به سمت پایین در مری گیر می کنند . بنابراین هر فردی که دچار این مشکل شود صرف نظر از در نظر گرفتن اتیلوژی و علت دچار کاهش وزن می شود.

تشخیص: اولین تست تشخیصی برای بررسی دیسفاژی استفاده از باریوم است ولی دقیق ترین و بهترین تست تشخیصی استفاده از اندوسکوپی و مانومتری می باشد .

انواع بیماری هایی که سبب ایجائ اختلال در بلع می شوند عبارتند از:

1-      آشالازی: زیر گروهی از دیسفاژی است و به معنای نا توانی در ریلکس شدن LES (اسفنگتر تحتانی مری) می باشد .

2-       Cancer ( سرطان)

3-      اسکلرودرمی

4-      اسپاسم منتشر مری

نکاتی در ارتباط با تفائت های آشالازی با کنسر:

·         آشالازی بیشتر در افراد جوان و غیر سیگاری شایع است در حالی که سرطان در افراد مسن ، سیگاری و الکلی شایع تر است.

·         قطع سیگار عامل مهمی در کاهش سریع میزان مرگ و میر در بسیلری از موارد می باشد به طوری که قطع سیگار می تواند امید به زندگی (survival) را به طور میانگین 3 تا 4 سال در افرادی که بیماری دیگری ندارند افزایش دهد.

·         تفاوت دیگر آشالازی با کنسر در این است که در آشالازی اختلال در بلع نسبت به جامدات و مایعات همزمان وجود دارد اما در کنسر ابتدا دیسفاژی نسبت به جامدات و سپس مایعات ایجاد می شود . ولی با وجود تمام تفاوت ها تا زمانی که آندوسکوپی انجام نشده است نمی توان به طور قطعی تصمیم گرفت چون برای تثبیت کنسر (نه آشالازی) باید بیوپسی صورت گیرد .

·         تست تشخیصی برای آشالازی عکس از قفسه سینه می باشد که در این عکس wide(پهن) شدن قسمت میانی قفسه سینه (mid sternum) مشاهده می شود.

آشالازی از نظر رگورژیتاسیون به دیورتیکول زنکر شباهت دارد و در هر دو غذای هضم نشده رگورژیتاسیون پیدا می کند ولی تفاوتش در این است که :

·         در فرد مبتلا به  دیورتیکول زنکر فرد می تواند با فشار آوردن به عقب گلوی خود غذا را برگرداند .

·         در فرد مبتلا به دیورتیکول زنکر بیمار طعم بدی در دهان خود احساس می کند.

·         از نظر رادیولوژی نمایی  را که  در بلع باریوم مشاهده می شود را birds beak (منقار پرنده)  می گویند چون در این بیماری ناحیه دیستال مری بسیار تنگ شده است.

تشخیص قطعی آشالازی نه با عکس قفسه سینه و نه با بلع باریوم می باشد بلکه تشخیص قطعی به وسیله مانومتری و اندازه گیری فشار انتهای مری انجام می شود . آندوسکوپی تست تشخیصی برای آشالازی نمی باشد چون مجرای مری در این بیماری نرمال می باشد و بیوپسی مفید واقع نمی شود ولی در مواردی که شک به کنسر وجود دارد به منظور اهمیت نیاز به بررسی هیستولوژیک می لبایست بیوپسی صورت گیرد.

برای درمان اختلال در relaxation مری در بیماران مبتلا به آشالازی از درمان pneumatic dilation  به عنوان درمان شروع کننده استفاده می شود.

در این درمان از طریق آندوسکوپی در مری بالون کار گذاشته می شود و مری به این طریق گشاد می شود.( 85 تا 90% موفقیت در این درمان وجود دارد.)

درمان دیگری که می توان در از آن در افراد مبتلا به آشالازی استفاده کرد توکسین بوتاکس می باشد که در مواردی نظیر بلفارواسپاسم (اسپاسم اطراف پلک) و آنال فیشر نیز مورد استفاده قرار می گیرد این روش نیاز به تکرار دارد که می بایت در 50% افراد هر 6 ماه تکرار شود و در همه  افراد می بایست هر 2 سال تکرار شود. برای همین فقط در مواردی که روش اول موثر نیست یا فرد خودداری می کند از بوتاکس استفاده می شود .

موثرترین درمان منفرد در بیماران مبتلا  به آشالازی میوتومی و برش عضله است عمل هیلار میوتومی که بر روی انتهای مری صورت می گیرد باعث کاهش فشار اسفنگتر تحتانی مری شده و سبب عبور آسان غذا می شود و بیشترین عارضه میتومی هیلار رفلاکس می باشد و به عنوان  آخرین خط درمان مورد استفاده قرار می گیرد.

کنسر مری:

در فرد مبتلا ابتدا اختلال نسبت به جامدات و سپس نسبت به مایعات ایجاد می شود ، در این مورد برای تشخیص می توان از بلع باریوم استفاده کرد ولی در انتها در هر صورت برای تشخیص قطعی می بایست آندوسکوپی و بیوپسی انجام داد . بهترین روش درمانی نیز در این مورد برداشتن ناحیه مبتلا از طریق جراحی است و. هیچ درمان غیر جراحی برای کنسر مری وجود ندارد .

·         می توان از CT برای تشخیص کنسر کمک گرفت ولی باز هم برای تشخیص قطعی می بایست آندوسکوپی  انجام داد CT از آن جهت می بایست انجام شود تا از این طریق میزان گسترش کنسر را تعیین نماییم.

·         کنسر مری به طور غالبی از نوع SCC می باشد به خصوص در 3/2 ابتدایی مری و در 3/1 انتهایی مری می تواند آدنوکارسینوم ایجاد شود به خصوص در بیمارانی که دچار مری بارت هستند و مری بارت توانایی بالقوه تبدیل به کنسر مری را دارد ولی به هر حال هنوز هم شایع ترین نوع سرطان مری SCC می باشد . در SCC گسترش به صورت جنبی و پیرامونی در اطراف مری می باشد و CT در جهت بررسی گسترش به ما کمک می کند.

·         در مواردی که بیماری لوکالیزه است همیشه به وسیله جراحی ناحیه درگیر برداشته می شود . اگر بیماری گسترش یافته بود تنها درمانی که می توان انجام داد درمان palliative یا تسکینی می باشد که شامل استفاده از 5 فلئورواوراسیل به همراه رادیاسیون می باشد.

·         در سرطان معده ، مری و کلون از 5 فلئورواوراسیل (5FU)  که یک درمان  کموتراپی است استفاده می شود . بنابراین 5FU برای انواع  فرم های بدخیمی GI استفاده می شود.