پوست

داروهای موثر در بیماری های پوستی عبارتند از:

1-ترکیبات انتی باکتریال موضعی در این موارد استفاده می شود :

زخم های باز – درمان انواع درماتیت هایی که عفونی شده اند- ریشه کن کردن کلونیزاسیون استافیلو کوک ارئوس در بینی- درمان آکنه پوستی و به عنوان ترکیبات از بین برنده بوی بد عرق استفاده می شود.

گاهی همراه ترکیبات آنتی بیوتیک موضعی کورتیکواستروئید ها به کار می رود که در سه بیماری کاربرد مکملشان بیشتر است: 1- درماتیت diaper  یعنی درماتیتی که نوزادان ناشی از ادرار سوختگی یا سوختگی با مدفوع دارند و قرمزی و حساسیت شدید پوست که می تواند عفونت  ایجاد کند.که در اینجا از یک داروی آنتی بیوتیک موضعی به همراه ضعیفترین کورتیکواستروئید  (هیدروکورتیزون) استفاده می شود چون کورتیکواسترویید قوی در نوزاد می تواند منجر به سرکوب محور هیپوفیز-هیپوتالاموس-آدرنال شود.

2-اتیت خارجی : که آنتی بیوتیک مورد استفاده نئومایسین و پلی میکسین است و فرم قطره هیدروکورتیزون میتواند در کنار آن به کار رود.

3-impetiginized egzema (اگزمایی که به فرم زرد زخم در آمده است): که در اینجا هم التهاب و هم عفونت داریم.

ترکیبات آنتی باکتریال موضعی عبارتند از:

باسیتراسین: به صورت موضعی استفاده و به فرم سیستمیک به علت سمیت خیلی بالا نداریم.  بیشتر بر روی گرم مثبت ها اثر دارد و بر روی گرم منفی ها نیز تا حدودی  اثر دارد. در عفونت ها به صورت کرم های موضعی استفاده می شود. در ناحیه بینی نیز کلونیزاسیون استاف را مهار می کند و برخی افراد می توانند نسبت به آن حساسیت داشته باشند و منجر به درماتیت تماسی شود.

Mupirocin : برای گرم مثبت های هوازی طراحی شده است به ویژه در سوش هایMRSA استافیلوکوک ارئوس تاثیر دارد. در کلونیزاسیون استاف در بینی نیز، از آن استفاده می شود. عوارض خاصی ندارد و تنها حامل این پماد که شامل پلی اتیلن گلایکون است می تواند مقداری موجب تحریک غشاهای مخاطی شود.

نئو مایسین و جنتا مایسین : جنتا مایسین به علت عوارض و خطر سمیت سیسستمیک دیگر استفاده نمی شود ولی نئومایسین همچنان در فراورده های ترکیبی استفاده به خصوص بر روی سودومونا اثر می گذارد.

برای درمان آکنه از این دارو ها استفاده می شود :

- کلیندامایسین:به فرم محلول های الکلی موضعی 1 یا 2 درصد

- اریترومایسین موضعی:  به صورت محلول موضعی

- مترونیدازول:  روی باکتری های بی هوازی اثر دارد به خصوص در آکنه روزاسه  یعنی آکنه هایی  که همراه با التهاب ناحیه صورت و گشاد شدن عروق پوست هستند از مترونیدازول به صورت ژل موضعی استفاده می شود.

-sulfacetumide : در چشم به فرم قطره چشمی استفاده می شود و در پوست نیز می توان به فرم موضعی برای درمان آکنه استفاده کرد.

 به صورت صابون هم برخی از آنتی بیوتیک ها  موجود می باشند و قبل استفاده به فرم موضعی می توان از این صابون ها استفاده کرد. مثل صابون کلیندامایسین و یا صابون nobacter که میتوان روزی دو بار از این صابون ها استفاده کرد و به وسیله آن ها صورت را شست و شو داد تا آکنه برطرف شود.

Bezoyle peroxide :

این دارو به فرم ژل یا محلول های موضعی در دسترس است مثل محلول پانوکسیل که حاوی این دارو می باشد. مکانیسم این دارو علاوه بر اثر آنتی باکتریال اثر کراتو لیتیک خفیف نیز دارد چون معمولاً ما در محل آکنه تجمع کراتین را داریم. عوارض: تورم و قرمزی پوست در شروع درمان

اگر داروهای موضعی موثر نباشند از دارو های سیستمیک استفاده می شود برای مثال از کپسول های تتراسایکلین هر 6 ساعت استفاده می شود.  داکسی سایکلین و ماینوسایکلین نیز گزینه های خوبی  برای باکتری پروپیونیل باکتریوم آکنه آ (عامل آکنه) می باشند.

داروهای ضد قارچ : clotrimazole , miconazole , ketoconazole , terbinafine , tolnaftate  به صورت موضعی مصرف می شوند.

برای فرم های نفوذ کرده به قسمت های تحتانی تر پوست میتوان از گزیلوفولوین و تربینافین خوراکی استفاده کرد. نیستاتین و آمفوتریسین B برای فرم های سیستیمیک استفاده می شود.

 Ketoconazol به صورت شامپو وجود دارد و برای درمان شوره سر بسیار سودمند است و طول درمان با این شامپو یک یا دو بار روزانه به مدت 2 هفته است.

Tacrolimus و pimecrolimus برای درمان انواع  درماتیت ها به خصوص نوع آتوپیک مورد استفاده قرار می گیرند.

پارازیت ها وانگل های سطح پوست (اکتو پارازیت):

Permethrin: برای آلودگی های شپشی و برای بیماری جرب استفاده می شود. به فرم کرم های 1 درصد استفاده دارد.برای درمان از ناحیه گردن تا انگشتان پا باید با این کرم پوشیده شود که برای درمان شوره  10 دقیقه این کرم باید روی بدن بماند و بعد از آن با آب گرم شست و شو می دهیم اما برای درمان جرب باید کرم 5 درصد استفاده شود و به مدت 8 الی 14 ساعت بر روی بدن باقی بماند.

عوارض: در موضع می توان سوزش و خارش ایجاد کند و در هنگام استفاده از کرم باید مراقب بود که کرم به غشا های مخاطی نرسد.

Lindane: به شکل شامپو و لوسیون در دسترس است و بیشترین کاربردش در آلودگی با شپش است که ناحیه را با این ترکیب آغشته و بعد از مدتی شست و شو می دهیم. برای جرب هم می توان استفاده کرد که میبایست 8 الی 12 ساعت بر روی بدن باقی بماند. چون سمیتش بیشتر است دیگر به عنوان درمان کمتر استفاده میشود. عوارض: نورو توکسیسیته و هماتوتوکسیسیته به خصوص اگر به مقدار جزیی به غشا های مخاطی برسد میتواند جذب سیستمیک و خطرناک است به همین دلیل مصرفش کاهش یافته و بیشتر permerhrin جایگزینش شده است.

Crotamiton :  به صورت کرم یا لوسیون پوستی که اختصاصاً برای درمان جرب از آن استفده می شود و این دارو نیز جایگزین خوبی برای lindane است.

گوگرد: به عنوان ترکیب خوب برای از بین بردن جرب و باعث حساسیت نمی شود ولی مشکل اصلی آن بوی بد و رنگی کردن است.  برای نوزادان و خانم های باردار فراوردهای گوگرد گزینه انتخابی هستند.

ترکیبات موثر در پیگمانتاسیون پوست:

Hidroquinon  و monobenzone: که این دو ترکیب برای کاهش هیپرپیگمانتاسیون استفاده می شود و در واقع روشن کننده پوست اند.  Hidroquinon به آهستگی باعث روشن شدن پوست می شود و اثرش برگشت پذیر است ولی monobenzone معمولاً اثرش برگشت ناپذیر که به علت اثر سمی اش بر روی ملانوسیت ها است. و مکانیسم عمل اینها مهار آنزیم تیروزیناز است که مسئول ساخت ملانین می باشد و باعث روشن شدن رنگ پوست می شوند. عوارض: خودشان می توانند تحریک پوست ایجاد کنند به همین دلیل در کنار اینها از دوزهای پایین کورتیکواستروییدها مانند هیدروکورتیزون و بتا متازون استفاده میشود.

( چون خود کورتیکواستروییدها در دوزهای بالا  روی پیگمانتاسیون پوست اثر دارند پس از دوزهای پایین استفاده می شود.)

Methoxsalen و trioxsalen: از اینها برای تیره تر شدن پوست استفاده می شود که استفاده اصلی در بیماری vitiligo  (کک و مک) است یعنی در بدنشان به صورت پراکنده بخشی از بدن کاملاً سفید شده که در واقع سیستم ایمنی درگیر و ملانوسیت ها را تخریب و رنگدانه ها از بین می روند و هدف از دارو درمانی جلوگیری از پیشرفت بیماری است. داروهای این خانواده به فرم خوراکی و موضعی مصرف شده  و بعد از مصرف افراد باید در معرض اشعه UV قرار بگیرند تا ترکیبات این خانواده فعال شوند و متعاقب فعال شدن روی DNA  سلول های سیستم ایمنی در ناحیه پوست اثر و جلوی اثر محرک آنها را روی ملانوسیت ها بگیرند.

رتینوییک اسید ومشتقاتش : tretinoin از مشتقات ویتامین A  به شکل موضعی  کرم  و ژل  در درمان آکنه استفاده می شود. مکانیسمشان به این صورت است که چسبندگی بین سلول های اپیدرم را در ناحیه آکنه کم میکنند و موجب افزایش turn over سلولی می شوند. مصرف این دسته از ترکیبات موجب باز شدن جوش ها می شود در نتیجه در ابتدای مصرف بیرون ریزش جوش ها را داریم . بعد از یک هفته اثرات این دارو آغاز می شود و بهترین اثر درمانی بعد از 5 تا 6 هفته است. مصرف طولانی مدت teretinoin می تواند سنتز کلاژن را افزایش و خونرسانی را در پوست بهبود دهد و در فراورده های Anti aging و فراورده های ضد چین و چروک پوست این ترکیبات کارایی دارند. اریتم و قرمزی و خشکی پوست از عوارض مهم ابتدای مصرف است. شخصی که  tretinoin مصرف می کند باید از ضد آفتاب استفاده کند چون اشعه UV روی این ترکیبات اثر و آنها را به ترکیبات سرطان زا تبدیل می کند.

ترکیباتی که اثر بخشی مشابهی دارند شامل tazarotene و adapalene است و مزیت اینها این است که اشعه UV روی اینها تاثیری ندارد.

Isotretinoin: به صورت خوراکی استفاده می شود.

 در آکنه های مقاوم به درمان و آکنه هایی که به شکل ندولوکیستیک است  و آکنه هایی که محل اسکار آن ها باقی مانده از این ترکیب استفاده می شود . علت این آکنه ها میتواند بالا رفتن آندروژن ها  واثر تحریکی روی غدد مولد چربی پوست باشد که محیط مناسبی را برای رشد پروپیونیل باکتریوم آکنه آ فراهم می کند به همین دلیل در خانم ها یی که دچار آکنه های شدیدی هستند آزمایش آندروژن انجام می دهیم.

مکانیسم این دسته از دارو ها جلوگیری از فعالیت غدد مولد چربی است و اینگونه اندازه این غدد را که در اثر افزایش اندروژن بزرگ شده اند را کاهش می دهند.

فراورده های خواراکی موجود از Isotretinoin  داروهای آکوتان یا روآکوتان است. دوز مصرفی 1 تا 2 میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن است  و طول دوره درما ن معمولاً 4 تا 5 ماه و اثر بخشی فوق العاده است. عوارض: باید تحت نظر باشند از نظر واکنش های کبدی و بالا رفتن سطوح چربی خون و مورد آزمایش و پیگیری قرار گیرند و برای تجویز مجدد دارو حتماً باید بررسی شود. از عوارض شایع خشکی مخاط ها مثل لب،بینی، چشم و ... است و حتی خشکی پوست سر. به ندرت ریزش موی سر نیز با اینها رخ می دهد. در این بیماران نباید از تتراسایکلین به طور همزمان استفاده شود چون می تواند منجر به بروز مشکلات ناگواری شود مانند مشکلات مغزی.

تراتوژنیسیتی دارد به همین دلیل در خانمی که قصد بارداری دارد از چند ماه قبل باید مصرف این دارو ها قطع شود.

Acitretin: که شباهت زیادی به isotretinoin دارد ولی در آکنه از آن استفاده نمی شود و در بیماری های شدیدتر پوستی به خصوص psoriasis داروی انتخابی است.

برای درمان psoriasis از دارو های چرب کننده پوست، کراتولیتیک و کورتیکواستروییدهای موضعی  در خط اول استفاده می کنیم که اگر موثر نبودند از Acitretin به صورت خوراکی استفاده می شود . عوارض نیز کاملاً مشبه با Isotretinoin است ولی تراتوژینسیته خیلی بیشتر و نیمه عمر خیلی طولانی دارند به علت چربی دوستی فراوان تجمع در بدن زیاد است و باید در خانم هایی که قصد بارداری دارند 2 تا 3 سال قبل، از  مصرف این دارو ها پرهیز کنند.

Calcipotrien: از مشتقات سنتتیک ویتامین D است و برای درمان بیماری psoriasis شدید و مقاوم به سایر دارو ها استفاده می شود. ممکن است در کنار کورتیکواسترویید ها مثل بتا متازون یا هیدروکورتیزون نیز به کار برود نام تجاری این ترکیب Davonex ،که به صورت کرم بوده و روزی یک تا دو بار استفاده می شود.